Wszystko, co musisz wiedzieć o bitach do wkrętarki i rodzajach gniazd

0 Polubienia

Wkrętarki to takie podstawowe narzędzie, bez którego większość majsterkowiczów, tym bardziej specjalistów nie wyobraża sobie codziennej pracy. Ale wkrętarka to nie wszystko ponieważ do skutecznej pracy bardzo istotny jest odpowiedni bit, czyli końcówka do wkrętarki. Na tyle istotny, że źle dobrany potrafi obrobić gniazdo wkręta albo z niego wypaść i zostawić w paznokciu pamiątkę na kilka miesięcy.

Z tego artykułu dowiesz się:

  1. Co to są bity do wkrętarki
  2. Jakie są rodzaje bitów do wkrętarki
  3. Czym są bity typu Shockwave
  4. O rodzajach gniazd we wkrętach i końcówek bitów
  5. Akcesoria do bitów
  6. Jak dobrać odpowiedni bit do wkrętu

Co to są bity do wkrętarki?

Bity do wkrętarki to wymienne końcówki montowane bezpośrednio w uchwycie wkrętarki lub w uchwycie magnetycznym przedłużającym lub kątowym, które umożliwiają wkręcanie śrub i wkrętów. Bity pełnią funkcję przekładni energii z wkrętarki na wkręt i są łatwo wymienialne jeśli chcemy użyć wkrętów z innym gniazdem lub jeśli bit ulegnie zużyciu.

Każdy bit ma specyficzny kształt końcówki np. PH, Torx, PZ, który pasuje do odpowiedniego gniazda we wkręcie. Odpowiednio dobrany bit nie tylko ułatwia pracę, ale też zmniejsza ryzyko uszkodzenia wkrętów lub samego narzędzia.

Bity występują w różnych rozmiarach nie tylko samej końcówki, ale również długości. Popularne bity to 25mm, ale występują również w długości 50mm, 70-75mm czy 150mm i w zależności od miejsca wkręcania można dobrać sobie najwygodniejszy rozmiar. Każdy z nich ma gniazdo montażowe HEX do łatwego i solidnego mocowania we wkrętarkach, zakrętarkach czy przedłużkach magnetycznych.

Rodzaje bitów do wkrętarki

Bity różnią się nie tylko kształtem końcówki i rozmiarem, ale również materiałem, z którego są wykonane oraz ich przeznaczeniem. Można je podzielić na różne kategorie, w zależności od rodzaju wkręcania oraz narzędzia, do którego są przeznaczone.

Mogą być wykonane z różnych materiałów, takich jak stal chromowo-wanadowa, stal szybkotnąca (HSS) czy stal narzędziowa. Wybór odpowiedniego materiału zależy od rodzaju pracy i obciążenia, na jakie będą narażone bity. Powłoki ochronne, takie jak powłoka tytanowa czy diamentowa, zwiększają trwałość bitów i zmniejszają ryzyko ich uszkodzenia.

1. Wkręcanie miekkie

Bity do miękkiego wkręcania zaprojektowane są do pracy z delikatnymi i miękkimi materiałami, takimi jak drewno, gips, czy tworzywa sztuczne. Podczas wkręcania w takich materiałach moment obrotowy rośnie jednostajnie dlatego te bity wykonane są z twardego, mniej elastycznego materiału. Zapewniają stabilne i jednostajne wkręcanie.

2. Wkręcanie twarde

Bity do twardego wkręcania natomiast przeznaczone są do bardziej wymagających materiałów, takich jak metal czy twarde drewno. Wbrew pozorom są bardziej elastyczne i odporne na nagłe zmiany naprężeń co występuje podczas wkręcania wkrętów w twarde materiały. Muszą one znieść nagły i duży skok momentu obrotowego i jednocześnie nie ulec zerwaniu lub pęknięciu.

3. Bity udarowe Shockwave

Bity typu Shockwave do zakrętarki udarowej zostały zaprojektowane do współpracy z zakrętarkami udarowymi. Są to narzędzia, które generują bardzo duży moment obrotowy, przez co standardowe bity mogą nie wytrzymać takich obciążeń. W porównaniu z wkrętarką, która jest w stanie wkręcać z energią 30-50 Nm, zakrętarka potrafi osiągać 1300-1500 Nm i nie jest to najwyższy poziom jaki osiągają zakrętarki akumulatorowe. Bity Shockwave są wykonane z bardzo wytrzymałych materiałów i charakteryzują się specjalną konstrukcją, która pochłania część energii udaru, co zapobiega ich uszkodzeniom. Idealnie nadają się do pracy w trudnych warunkach, takich jak montaż konstrukcji metalowych czy wkręcanie w beton.

Rodzaje gniazd we wkrętach i końcówek bitów

Dobór odpowiedniego bitu to podstawa bezpiecznej i efektywnej pracy z wkrętami. Każdy typ wkrętu ma swoje inne gniazdo, które wymaga specyficznego bitu. Źle dobrana końcówka potrafi zniszczyć gniazdo we wkręcie lub nawet spowodować mały wypadek. Najpopularniejsze rodzaje końcówek bitów to między innymi:

PH (Philips) - jeden z najbardziej popularnych rodzajów bitów nazywany powszechnie "krzyżak" po prostu dlatego, że posiada krzyżowy kształt i jest szeroko stosowany w różnych rodzajach wkrętów i śrub. Końcówka Philips ma zwężające się ku końcowy skrzydła, co ułatwia osadzenie w gnieździe, ale powoduje również to, że może się ona łatwo wyślizgnąć z gniazda przy dużym momencie obrotowym co najczęściej prowadzi do uszkodzenia gniazda wkręta. Występuje w kilku rozmiarach od PH-1 do PH-4 i różnie się grubością końcówki.

PZ (Pozidriv) - na pierwszy rzut oka wyglądem przypominają bity krzyżowe Philips, ale różnią się dodatkowymi nacięciami, a właściwie klinami na końcówkach, które zwiększają powierzchnie bita i pozwalają na mocniejsze osadzenie bitu we wkręcie. Dzięki lepszej przyczepności, zmniejsza się ryzyko wyślizgnięcia z wkręta.

SL - bit płaski jak w znanym każdemu podstawowym śrubokręcie. Ma prostą, płaską końcówkę, która pasuje do nacięcia na główce śruby. Bity SL dostępne są w różnych szerokościach i grubościach, aby dopasować się do różnych rozmiarów śrub. Typowe szerokości końcówek to od 3mm do 10mm. Często występują w starszych konstrukcjach i urządzeniach.

Torx - bity typu Torx mają kształt gwiazdki i są powszechnie stosowane we wkrętach ciesielskich. Pamiętasz jaką energię generuje zakrętarka? Konstrukcja gniazda torx pozwala na przenoszenie większego momentu obrotowego bez ryzyka uszkodzenia tego gniazda, a to sprawia, że pozwala ona z większą pewnością i łatwością wkręcić np. wkręt talerzowy w krokiew. Również występuje w wielu rozmiarach, a najczęściej stosowane we wkrętach są TX15, TX20, TX25, TX30 i TX40.

Hex - bity o sześciokątnym profilu kojarzone powszechnie z kluczem imbusowym i wykorzystywane głównie w śrubach. Stosowane są często w przemyśle mechanicznym. Bity Hex również pozwalają na przenoszenie dużych sił, ale nie są stosowane w produkcji wkrętów.

R, PS (Square/Robertson) - bity te mają kwadratowy kształt i są najczęściej używane w Ameryce Północnej. Są stabilne i zapewniają małe ryzyko wyślizgnięcia się z gniazda, ale w Polsce nie są zbyt często występujące.

Akcesoria do bitów

Przedłużki do bitów w różnych długościach pozwalają na pracę w trudno dostępnych miejscach.

Adaptery umożliwiają używanie bitów z różnymi typami wkrętarek i narzędzi. Dzięki nim można łatwo przełączać się między różnymi rodzajami bitów bez konieczności zmiany narzędzia. Istnieją też adaptery kątowe z przekładnią pozwalającą wkręcać pod kątem.

Magnetyczne uchwyty do bitów zapewniają lepsze trzymanie wkrętu, co ułatwia pracę i zmniejsza ryzyko, że wypadnie. Są one szczególnie przydatne przy pracy na wysokościach lub w trudno dostępnych miejscach. Bardzo łatwo wymienia się w nich bity.

Jak dobrać odpowiedni bit?

Oczywiście, że da się wkręcić bitem płaskim wkręt z gniazdem krzyżowym czy nawet gniazdem torx, ale nie jest to ani bezpieczne, ani praktyczne. Zobacz kilka wskazówek do poprawnego dobierania i używania bitów:

  1. Najważniejsze, to dobieraj końcówkę bita do gniazda wkręta, który będziesz wkręcać. Kształt, rozmiar i długość bita mają ogromne znaczenie jeśli chcesz wkręcać wkręty szybko, bezpiecznie i bez uszkodzeń. Źle dobrany bit to "obrobione" gniazdo wkręta lub dziura w paznokciu co osobiście sprawdzaliśmy.
  2. Dobieraj rodzaj bitu do narzędzia. Zakrętarka wymaga bitów typu udarowego, znoszące nagłe przeciążenia. Ale jednocześnie stosując takie bity we wkrętarce, nie oczekuj, że będzie niezniszczalny. Wręcz przeciwnie - bardziej elastyczny bit udarowy łatwo jest zniszczyć stosując go w zwykłej wkrętarce bez udaru. Końcówka zostaje wtedy przekręcana na siłę i uszkodzona.
  3. Zastosuj przedłużkę magnetyczną - pozwoli przedłużyć przekładnie co często ułatwia pracę, ale również umożliwia ekspresową wymianę bita np. podczas pracy na różnych wkrętach. Magnes neodymowy odpowiednio mocno utrzymuje bit na swoim miejscu.
  4. Zniszczyłeś już gniazdo wkręta i nie wiesz jak go wykręcić? Jest na to patent. Przyłóż go gniazda cienki kawałek gumy zwiększający tarcie i spróbuj wykręcić go ponownie. Jeśli to nie zadziała, użyj cęgów lub kombinerek, którymi pokonasz początkowy opór.

Bity do wkrętarki to niepozorne i niby oczywiste narzędzia, ale jednak często niepoprawnie dobrane i używane. Teraz już wiesz jak dokonać wyboru, więc praca z wkrętami będzie czystą przyjemnością. A jeśli szukasz zestawu bitów dla siebie - sprawdź co dla Ciebie mamy!